پژوهش در علوم توانبخشی

مقایسه حجم مغز در فوتبالیست‌ها و غیر فوتبالیست‌ها و بررسی اثر هدینگ مکرر: مطالعه مورد- شاهدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی، گروه آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان و مربی، گروه تربیت بدنی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد بندر لنگه، دانشگاه آزاد اسلامی، هرمزگان، ایران

2 دانشیار، گروه آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه باهنر، کرمان، ایران

3 استاد، گروه آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه باهنر، کرمان، ایران

4 استادیار، بخش نورولوژی، بیمارستان شهید محمدی، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، هرمزگان، ایران

5 استادیار، بخش رادیولوژی، بیمارستان شهید محمدی، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، هرمزگان، ایران

10.22122/jrrs.v17i0.3700

چکیده

مقدمه: هدینگ (Heading) تکنیکی است که به موجب آن، بازیکن از سر محافظت نشده برای ضربه عمدی به توپ و هدایت آن در حین بازی استفاده می‌کند. نگرانی‌های فزاینده‌ای در مورد آثار منفی ضربات تکراری به سر در مهارت هدینگ وجود دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر، مقایسه حجم مغز در فوتبالیست‌ها، فوتسالیست‌ها و افراد غیر ورزشکار بود. همچنین، نقش هدینگ بر شاخص Evan’s بررسی گردید.
مواد و روش‌ها: شرکت‌کنندگان این مطالعه شامل 83 مرد سالم [55 ورزشکار حرفه‌ای (30 فوتبالیست و 25 فوتسالیست) و 28 غیر ورزشکار] بود. نمونه‌های ورزشکار با استفاده از نسخه دو هفته‌ای پرسش‌نامه شمارش تعداد هد، از بین فوتبالیست‌ها و فوتسالیست‌های شاغل در لیگ حرفه‌ای استان هرمزگان به صورت هدفمند و نمونه‌های غیر ورزشکار نیز از بین مراجعان به مرکز Magnetic resonance imaging (MRI) بیمارستان خلیج‌فارس بندرعباس به صورت تصادفی انتخاب شدند. جهت بررسی حجم مغز، از شاخص Evan’s استفاده گردید. به منظور مقایسه میانگین گروه‌ها، آزمون ANOVA مورد استفاده قرار گرفت.
یافته‌ها: میانگین مواجهه در سال در فوتبالیست‌ها و فوتسالیست‌ها به ترتیب 99/49 ± 40/343 و 84/44 ± 40/352 جلسه (مسابقه یا تمرین و احتمال قرار گرفتن در موقعیت هد زدن است) و میانگین تعداد هد در سال در فوتبالیست‌ها، 1632 هد بود. میانگین شاخص Evan’s در فوتبالیست‌ها 021/0 ± 248/0، در فوتسالیست‌ها 020/0 ± 247/0 و در غیر ورزشکاران 018/0 ± 251/0 گزارش گردید. تمام نمونه‌ها شاخص Evan’s نرمال داشتند. نتایج آزمون ANOVA نشان داد که بین شاخص Evan’s بازیکنان فوتبال، فوتسال و غیر ورزشکاران (76/0 = P، 272/0 = (2)F) و بین شاخص Evan’s در پست‌های مختلف بازی (47/0 = P، 772/0 = (2)F) اختلاف معنی‌داری وجود نداشت (05/0 < P).
نتیجه ‎گیری: شاخص Evan’s در فوتبالیست‌ها و فوتسالیست‌های ایرانی شاغل در لیگ استان هرمزگان شاید متأثر از ضربات ریز و مکرر ناشی از مهارت هدینگ نیست؛ هرچند این احتمال وجود دارد که شاخص مذکور از ورزش و فعالیت بدنی تأثیر بپذیرد. انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

  1. Spiotta AM, Bartsch AJ, Benzel EC. Heading in soccer: Dangerous play? Neurosurgery 2012; 70(1): 1-11.
  2. Smirl JD, Peacock D, Wright AD, Bouliane KJ, Dierijck J, Burma JS, et al. an acute bout of soccer heading subtly alters neurovascular coupling metrics. Front Neurol 2020; 11: 738.
  3. Chang DG, Hargens AR, Macias B. Poster 15: Noninvasive ultrasonic measurement of intra-cranial pressure waveform fluctuations in soccer players involved in heading exercises. Arch Phys Med Rehabil 2008; 89(11): e24-e25.
  4. Ling H, Hardy J, Zetterberg H. Neurological consequences of traumatic brain injuries in sports. Mol Cell Neurosci 2015; 66(Pt B): 114-22.
  5. Rabadi MH, Jordan BD. The cumulative effect of repetitive concussion in sports. Clin J Sport Med 2001; 11(3): 194-8.
  6. Zhang Y, Londos E, Minthon L, Wattmo C, Liu H, Aspelin P, et al. Usefulness of computed tomography linear measurements in diagnosing Alzheimer's disease. Acta Radiol 2008; 49(1): 91-7.
  7. Jack CR, Shiung MM, Weigand SD, O'Brien PC, Gunter JL, Boeve BF, et al. Brain atrophy rates predict subsequent clinical conversion in normal elderly and amnestic MCI. Neurology 2005; 65(8): 1227-31.
  8. Lohani M, Sehgal G, Pasricha N, Sthapak E, SK M. Evans’ Index in healthy North Indian population: A computed tomographic study. Int J Anat Res 2020; 8(1.1): 7212-6.
  9. Hamidu AU, Olarinoye-Akorede SA, Ekott DS, Danborno B, Mahmud MR, Balogun MS. Computerized tomographic study of normal Evans index in adult Nigerians. J Neurosci Rural Pract 2015; 6(1): 55-8.
  10. Toma AK, Holl E, Kitchen ND, Watkins LD. Evans' index revisited: the need for an alternative in normal pressure hydrocephalus. Neurosurgery 2011; 68(4): 939-44.
  11. Ambarki K, Israelsson H, Wahlin A, Birgander R, Eklund A, Malm J. Brain ventricular size in healthy elderly: comparison between Evans index and volume measurement. Neurosurgery 2010; 67(1): 94-9.
  12. Malm J, Eklund A. Idiopathic normal pressure hydrocephalus. Pract Neurol 2006; 6(1): 14-27.
  13. Relkin N, Marmarou A, Klinge P, Bergsneider M, Black PM. Diagnosing idiopathic normal-pressure hydrocephalus. Neurosurgery 2005; 57(3 Suppl): S4-16.
  14. Evans WA. An encephalographic ratio for estimating ventricular enlargement and cerebral atrophy. Archives of Neurology and Psychiatry 1942; 47(6): 931-7.
  15. Ng SE, Low AM, Tang KK, Chan YH, Kwok RK. Value of quantitative MRI biomarkers (Evans' index, aqueductal flow rate, and apparent diffusion coefficient) in idiopathic normal pressure hydrocephalus. J Magn Reson Imaging 2009; 30(4): 708-15.
  16. Mori E, Ishikawa M, Kato T, Kazui H, Miyake H, Miyajima M, et al. Guidelines for management of idiopathic normal pressure hydrocephalus: second edition. Neurol Med Chir (Tokyo) 2012; 52(11): 775-809.
  17. Umamaheswara Reddy V, Hegde KV, Agrawal A, Pathapati RM, Arumulla M. Normative values for Evan's index on CT scan for apparently healthy individuals. J Anat Soc India 2015; 64(2): 137-40.
  18. Missori P, Rughetti A, Peschillo S, Gualdi G, Di BC, Nofroni I, et al. In normal aging ventricular system never attains pathological values of Evans' index. Oncotarget 2016; 7(11): 11860-3.
  19. Brix MK, Westman E, Simmons A, Ringstad GA, Eide PK, Wagner-Larsen K, et al. The Evans' Index revisited: New cut-off levels for use in radiological assessment of ventricular enlargement in the elderly. Eur J Radiol 2017; 95: 28-32.
  20. Adams J, Adler CM, Jarvis K, DelBello MP, Strakowski SM. Evidence of anterior temporal atrophy in college-level soccer players. Clin J Sport Med 2007; 17(4): 304-6.
  21. Zimmerman M, Lipton R, Stewart W, Gulko E, Lipton M, Branch C. Making soccer safer for the brain: DTI-defined exposure thresholds for white matter injury due to soccer heading. Radiological Society of North America 2011 Scientific Assembly and Annual Meeting; 2011 Nov 27-Dec 2; Chicago, IL, USA.
  22. Koerte IK, Ertl-Wagner B, Reiser M, Zafonte R, Shenton ME. White matter integrity in the brains of professional soccer players without a symptomatic concussion. JAMA 2012; 308(18): 1859-61.
  23. Lipton ML, Kim N, Zimmerman ME, Kim M, Stewart WF, Branch CA, et al. Soccer heading is associated with white matter microstructural and cognitive abnormalities. Radiology 2013; 268(3): 850-7.
  24. Harriss A. Cumulative purposeful soccer heading can lead to compensatory changes in brain activity during combined moderate exercise and cognitive load in female youth soccer players [PhD Thesis]. London, ON, Canada: The University of Western Ontario; 2020.
  25. Hwang S, Ma L, Kawata K, Tierney R, Jeka JJ. Vestibular dysfunction after subconcussive head impact. J Neurotrauma 2017; 34(1): 8-15.
  26. Haran FJ, Tierney R, Wright WG, Keshner E, Silter M. Acute changes in postural control after soccer heading. Int J Sports Med 2013; 34(4): 350-4.
  27. Wahlquist VE, Glutting JJ, Kaminski TW. Examining neurocognitive performance and heading in interscholastic female football players over their playing careers. Science and Medicine in Football 2019; 3(2): 115-24.
  28. Di Virgilio TG, Hunter A, Wilson L, Stewart W, Goodall S, Howatson G, et al. Evidence for acute electrophysiological and cognitive changes following routine soccer heading. EBioMedicine 2016; 13: 66-71.
  29. Dvorak J, Junge A. Football injuries and physical symptoms. A review of the literature. Am J Sports Med 2000; 28(5 Suppl): S3-S9.
  30. Witol AD, Webbe FM. Soccer heading frequency predicts neuropsychological deficits. Arch Clin Neuropsychol 2003; 18(4): 397-417.
  31. Sortland O, Tysvaer AT. Brain damage in former association football players. An evaluation by cerebral computed tomography. Neuroradiology 1989; 31(1): 44-8.
  32. Jordan SE, Green GA, Galanty HL, Mandelbaum BR, Jabour BA. Acute and chronic brain injury in United States National Team soccer players. Am J Sports Med 1996; 24(2): 205-10.
  33. Oliveira TG, Ifrah C, Fleysher R, Stockman M, Lipton ML. Soccer heading and concussion are not associated with reduced brain volume or cortical thickness. PLoS One 2020; 15(8): e0235609.
  34. Catenaccio E, Caccese J, Wakschlag N, Fleysher R, Kim N, Kim M, et al. Validation and calibration of HeadCount, a self-report measure for quantifying heading exposure in soccer players. Res Sports Med 2016; 24(4): 416-25.
  35. Lipton ML, Ifrah C, Stewart WF, Fleysher R, Sliwinski MJ, Kim M, et al. Validation of HeadCount-2w for estimation of two-week heading: Comparison to daily reporting in adult amateur player. J Sci Med Sport 2018; 21(4): 363-7.
  36. Dzefi-Tettey K, Edzie EKM, Gorleku PN, Brakohiapa EK, Osei B, Asemah AR, et al. Evans index among adult Ghanaians on normal head computerized tomography scan. Heliyon 2021; 7(5): e06982.
  37. Dhok A, Gupta P, Shaikh ST. Evaluation of the Evan's and Bicaudate Index for rural population in Central India using computed tomography. Asian J Neurosurg 2020; 15(1): 94-7.
  38. Polat S, Öksüzler FY, Öksüzler M, Kabakci AG, Yücel AH. Morphometric MRI study of the brain ventricles in healthy Turkish subjects. Int J Morphol 2019; 37(2): 554-60.
  39. Sari E, Sari S, Akgun V, Ozcan E, Ince S, Babacan O, et al. Measures of ventricles and evans' index: from neonate to adolescent. Pediatr Neurosurg 2015; 50(1): 12-7.
  40. Koerte IK, Mayinger M, Muehlmann M, Kaufmann D, Lin AP, Steffinger D, et al. Cortical thinning in former professional soccer players. Brain Imaging Behav 2016; 10(3): 792-8.
  41. Kenny R. Do sub-concussive impacts from soccer heading in practice cause changes in brain structure and function? [MSc Thesis]. Victoria, BC: University of Victoria; 2018.
  42. Kemp S, Duff A, Hampson N. The neurological, neuroimaging and neuropsychological effects of playing professional football: Results of the UK five-year follow-up study. Brain Inj 2016; 30(9): 1068-74.
  43. Dadgar H, Daneshjoo AH, Sahebozamani M, Esmaeili O, Kharraji M. Soccer Heading: Review on Evidences on The Prevalence, Mechanisms and Biomarkers of Head Injuries. Jpsr 2021. [In Press]. [In Persian].
پژوهش در علوم توانبخشی
دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 1
فروردین 1400
صفحه 88-95
  • تاریخ دریافت: 23 مرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 02 خرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 01 خرداد 1401