نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• مرضیه علامی سنجانی ¹
• احسان تهامی ²
• گلاره ویسی ³
• پیام ساسان‌نژاد ⁴

¹ دانشجوی دکتری تخصصی، گروه مهندسی پزشکی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

² استادیار، گروه مهندسی پزشکی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

³ استادیار، گروه مهندسی کامپیوتر، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

⁴ دانشیار، گروه مغز و اعصاب، دانشکده پزشکی و مرکز پزشکی قائم، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

مقدمه: ناتوانی عملکردهای دهان و صورت، اغلب یک عارضه معمول در میان بازماندگان سکته مغزی است که در بیشتر موارد باعث کاهش عملکرد و قدرت جویدن و در نهایت، مشکلات گوارشی می‌گردد. از طرف دیگر، مداخلات مبتنی بر بازی یک ابزار درمانی ارزشمند برای ترکیب اصول یادگیری حرکتی و نوروپلاستیسیتی در توان‌بخشی عملکرد عضلات پس از سکته است. از این‌رو، هدف از انجام پژوهش حاضر، ارایه یک سیستم بایوفیدبک مبتنی بر بازی برای بیماران دچار عارضه سکته مغزی بود که از اطلاعات سینرژی عضلانی موجود در عضلات جونده به منظور تولید فیدبک‌های لازم بهره ‌‌برد.
مواد و روش‌ها: ابتدا یک بازی دو بعدی شامل آواتاری که مشغول جویدن خوراکی‌های متنوع با سرعت‌های مختلف است، طراحی گردید. با استفاده از اطلاعات سیگنال الکترومایوگرام عضله جونده، آغاز شروع هر چرخه تعیین شد و سپس با کمک روش فاکتورسازی ماتریس غیر منفی، سهم هر سینرژی عضلات جونده و گیجگاهی برای محاسبه نمره که به صورت فیدبک بصری بر روی نمایشگر ظاهر می‌شود، تعیین گردید. روش مداخله پیشنهادی برای سمت معیوب یک مورد بیمار دچار عارضه سکته و قادر به جویدن آدامس، مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: طی جلسات مختلف درمانی، علاوه بر افزایش میزان نمره بازی، نرخ سهم سینرژی اول که بیشتر مربوط به فعالیت عضله جونده بود، به صورت خطی و معنی‌دار کاهش (05/0 > P) و نرخ سهم سینرژی دوم (عضله گیجگاهی) (05/0 > P) افزایش یافت.
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد توان‌بخشی بایوفیدبک مبتنی بر بازی، روشی ساده، ایمن، ارزان‌قیمت، انگیزشی، عدم نیاز به فضای درمانی و نظارت متخصص برای کمک به بازماندگان سکته ارایه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• بایوفیدبک مبتنی بر بازی
• سکته مغزی
• الکترومایوگرام
• عضلات جونده
• سینرژی عضلانی

موضوعات

• مهندسی توانبخشی