پژوهش در علوم توانبخشی

تأثیر فیلیال‌تراپی مجازی مادران بر مهارت‌های اجتماعی و پرخاشگری در کودکان دارای اختلال یادگیری: کارآزمایی بالینی تصادفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

2 استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

10.22122/jrrs.v15i5.3467

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی فیلیال‌تراپی مجازی مادران بر مهارت‌های اجتماعی و پرخاشگری کودکان دارای اختلای یادگیری انجام شد.مواد و روش‌ها: جامعه هدف این کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده شامل کلیه کودکان دارای اختلال یادگیری 6 تا 11 ساله شهرستان اصفهان در سال 98-1397 بود. 30 کودک دارای اختلال یادگیری [بر اساس آزمون غربالگری مشکلات یادگیری Willcutt و همکاران (Colorado Learning Difficulties Questionnaire یا CLDQ)] به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفره قرار گرفتند. در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون، مادران مقیاس خشم Novaco و پرسش‌نامه مهارت‌های اجتماعی Matson را تکمیل کردند. در گروه تجربی، مطالب آموزشی اعم از متن، عکس و فیلم به صورت هفتگی از طریق شبکه‌های اجتماعی در اختیار مادران قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های ANCOVA و MANCOVA تجزیه و تحلیل گردید.یافته‌ها: فیلیال‌تراپی مجازی تأثیر معنی‌داری در بهبود مهارت‌های اجتماعی منفی (001/0 = P) و ابعاد آن شامل رفتار غیر اجتماعی (046/0 = P)، پرخاشگری و رفتار تکانشگری (003/0 = P)، اطمینان زیاد به خود (013/0 = P) و متغیر پرخاشگری (031/0 = P) و بعد فکر پرخاشگرانه (008/0 = P) داشت، اما تأثیر آن بر افزایش مهارت‌های اجتماعی مثبت (734/0 = P) و ابعاد آن شامل رفتار اجتماعی مناسب (515/0 = P)، ارتباط با همسالان (515/0 = P) و کاهش رفتار پرخاشگرانه (059/0 = P) و احساس پرخاشگرانه (109/0 = P) معنی‌دار نبود.نتیجه‎گیری: به به نظر می‌رسد به منظور بهبود رفتارهای منفی کودکان با اختلال یادگیری، می‌توان از فیلیال‌تراپی مجازی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

  1. Fletcher JM, Lyon GR, Fuchs LS, Barnes MA. Learning disabilities. From identification to intervention. 1st ed. New York, NY: Guilford Press; 2007.
  2. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5). 5th ed. Arlington, VA: APA; 2013.
  3. Handler SM, Fierson WM, Section on Ophthalmology. Learning disabilities, dyslexia, and vision. Pediatrics 2011; 127(3): e818-e856.
  4. Hulbert-Williams L, Hastings RP. Life events as a risk factor for psychological problems in individuals with intellectual disabilities: A critical review. J Intellect Disabil Res 2008; 52(11): 883-95.
  5. Lafferty A, McConkey R, Taggart L. Beyond friendship: the nature and meaning of close personal relationships as perceived by people with learning disabilities. Disabil Soc 2013; 28(8): 1074-88.
  6. Ryan S, Julian G. Actually improving care services for people with learning disabilities and challenging behavior. Oxford, UK: Justice for LB Herb Audit Office; 2015.
  7. Inoue M. Assessments and interventions to address challenging behavior in individuals with intellectual disability and autism spectrum disorder in Japan: A consolidated review. Yonago Acta Med 2019; 62(2): 169-81.
  8. Keramati MR. The effect of cooperative learning on social skills development and academic achievement of mathematics. Journal of Psychology and Education 2007; 37(1): 39-55. [In Persian].
  9. Crosby J. Test review: F. M. Gresham & S. N. Elliott Social Skills Improvement System Rating Scales. Minneapolis, MN: NCS Pearson, 2008. J Psychoeduc Assess 2011; 29(3): 292-6.
  10. Johnson G, Kent G, Leather J. Strengthening the parent-child relationship: a review of family interventions and their use in medical settings. Child Care Health Dev 2005; 31(1): 25-32.
  11. Barkley R. Teaching children with attention deficit hyperactivity disorder. Trans. Abedi A, Sharbafzadeh A. Tehran, Iran: Jungle Publications; 2015. [In Persian].
  12. Dabir S, Asadzadeh H, Hatami HR. Teaching parent-child relationship-based play therapy to mothers to effectively reduce negative academic excitement in student children. The Women and Families Cultural-Educational Journal 2017; 12(40): 37-56. [In Persian].
  13. Mirzaei H. Comparison of the effect of two therapies of child-therapist filial therapy on attention and active attention of children with ADHD. Tehran, Iran: Iran University of Medical Sciences; 2013. [In Persian].
  14. Najafi M, Sarpoolaki B. Effectiveness of play therapy on elementary school students' aggression and spelling disorder. Psychology of Exceptional Individuals 2016; 6(21): 101-17. [In Persian].
  15. Garza Y, Watts RE, Kinsworthy S. Filial Therapy: A process for developing strong parent-child relationships. Fam J 2007; 15(3): 277-81.
  16. Walker L. Play therapy as basic for children. Journal of Health Disease 2002; 82(4): 21-9.
  17. Morshed N, Davoodi I, Babamiri M. Effectiveness of group play therapy on symptoms of oppositional defiant among children. J Educ Community Health 2015; 2(3): 12-8. [In Persian].
  18. Landreth GL, Bratton S. Child-Parent Relationship Therapy (CPRT): A 10-session filial therapy model. New York, NY: Routledge; 2005.
  19. Soltani M, Farhadi H. The effectiveness of parent-child relationship-based play therapy on computer games addiction, parent-child relationships, and preschool children behavior in Isfahan [MSc Thesis]. Isfahan Iran: Islamic Azad University of Khorasgan; 2017. [In Persian].
  20. Landreth GL, Lobaugh AF. Filial therapy with incarcerated fathers: Effects on parental acceptance of child, parental stress, and child adjustment. J Couns Dev 1998; 76(2): 157-65.
  21. Hasanzadeh S, Pourhosein R, Sayyarifard F, Mirtalaei MS. The effectiveness of play therapy with filial therapy approach on parent-child interaction, parental stress and social skills of diabetic children. Proceedings of the 9th International Congress of Psychotherapy; 2016 May 18-20; Tehran, Iran. [In Persian].
  22. Kalantari M. The effect of filiary therapy on emotional social skills of preschool girls [MSc Thesis]. Isfahan, Iran: Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Isfahan; 2015. [In Persian].
  23. Matinfar AR. The First Nationwide Course of Cyberspace Psychiatry Training [Online]. [cited 2017]; Available from: URL: https://www.farsnews.ir/news/13961104001416/ [In Persian].
  24. Beheshtian M. Comparison of the effectiveness of cognitive behavior therapy and off-line internet-based cognitive-behavior therapy with on depressed students in one year follow up. Clinical Psychology Studies 2010; 1(1): 129-44. [In Persian].
  25. Proudfoot J, Ryden C, Everitt B, Shapiro DA, Goldberg D, Mann A, et al. Clinical efficacy of computerised cognitive-behavioural therapy for anxiety and depression in primary care: Randomised controlled trial. Br J Psychiatry 2004; 185: 46-54.
  26. Willcutt EG, Boada R, Riddle MW, Chhabildas N, DeFries JC, Pennington BF. Colorado Learning Difficulties Questionnaire: validation of a parent-report screening measure. Psychol Assess 2011; 23(3): 778-91.
  27. Mohammad Karimi Q. Investigation and anger management in the children of the average schools in the Khoi County [BSc Thesis]. Khoy, Iran: Payame Noor University; 2012. [In Persian].
  28. Yousefi F, Khayer M. A study on the reliability and the validity of the Matson Evaluation of Social Skills with Youngstres (Messy) and sex differences in social skills of high school students in Shiraz, Iran. Journal of Social Sciences and Humanities 2002; 18(2 (36)): 159-70.
  29. Ashori M, Jalil-Abkenar S, Movallali G. The efficacy of group play therapy on the social skills of pre-school hearing-impaired children. Rehabilitation 2015; 16(1): 18-27. [In Persian].
  30. Abedi A, Seyedghale A, Bahramipour M. Comparison of the effectiveness of filial therapy and Barkley's parent training program in reducing the symptoms of anxiety and ADHD in children. Journal of Exceptional Children 2018; 17(3): 111-20.
  31. Mohammadzadeh Z, Bibak F. My aggressive child. Tehran, Iran: Taimaz Publications; 2015. [In Persian].
پژوهش در علوم توانبخشی
دوره 15، شماره 5 - شماره پیاپی 5
آذر 1398
صفحه 264-272