نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• زهرا سادات رضائیان ¹
• گیتی ترکمان ²
• علیرضا صباغیان ³
• علی استکی ⁴
• رویا روانبد ⁵
• معصومه دادپی ⁶

¹ دانشجوی دکتری فیزیوتراپی، دانشکده پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

² استاد، گروه فیزیوتراپی، دانشکده پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

³ متخصص و جراح ارتوپد، بیمارستان اختر، تهران، ایران

⁴ استاد بیومکانیک، گروه فیزیک پزشکی و مهندسی پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

⁵ دکتری فیزیوتراپی، مرکز جامع درمان هموفیلی، تهران، ایران

⁶ استادیار پاتولوژی، دانشگاه علوم پزشکی ارتش، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: لیگامنت متقاطع قدامی (ACL یا Anterior cruciate ligament) یکی از مهم‌ترین عوامل ثبات و کنترل حرکت در مفصل زانو می‌باشد که آسیب آن عوارض جدی حرکتی برای فرد به دنبال دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر قطع کامل این لیگامنت در زانوی خرگوش بر خواص بافت شناسی و بیومکانیکی غضروف مفصل مبتلا انجام شد.مواد و روش‌ها: 10 سر خرگوش نر بالغ سفید از نژاد Dutch در دو گروه تقسیم شدند. در گروه جراحی، لیگامنت متقاطع قدامی زانوی چپ حیوان با جراحی قطع شد. اطلاعات بافت شناسی، ویژگی‌های بیومکانیکی و ضخامت غضروف فمور و تیبیای زانوی چپ پس از 62 روز از انجام جراحی ثبت شد. در گروه سالم، حیوان در این مدت تحت هیچ گونه مداخله‌ای قرار نگرفت. مشخصات بیومکانیکی پلاتوی داخلی تیبیا و کندیل داخلی فمور چپ در تست تنش- استراحت (Stress-relaxation) دو فازه (Biphasic) بررسی گردید. با استفاده از داده‌های استخراج شده، حداکثر نیرو، ضریب الاستیک، نیروی تعادلی و ضریب تعادلی محاسبه گردیدند. مقایسه داده‌ها با آزمون Man-Withney U صورت گرفت. برای جلوگیری از خطای ناشی از انجام تست بیومکانیکی، مطالعه بافت شناسی در پلاتوی خارجی تیبیا و کندیل خارجی فمور انجام شد.یافته‌ها: در گروه جراحی، غضروف مفصلی فمور و تیبیای چپ هر دو تخریب شدند؛ در حالی که تنها ضخامت غضروف فمور کاهش معنی‌داری نسبت به گروه سالم نشان داد (0/009 = P). کلیه پارامترهای بیومکانیکی فمور در گروه جراحی نسبت به گروه سالم کاهش نشان دادند (0/05 > P). تنها استثنا در این زمینه ضریب تعادلی (Aggregate modulus) بود که مقدار آن در دو گروه به طور تقریبی یکسان بود. مشخصات بیومکانیکی غضروف تیبیا تفاوت خاصی در دو گروه نشان نداد.نتیجه گیری: در 9 هفته اول پس از قطع کامل لیگامنت متقاطع قدامی، در حالی که شدت تغییرات ساختاری در غضروف مفصلی فمور تا حدودی کمتر از تیبیا است، تغییرات عملکردی اغلب در غضروف فمور مشاهده شد. اما غضروف تیبیا با وجود تخریب قابل ملاحظه، همچنان خواص بیومکانیکی خود را حفظ نمود. تغییرات گزارش شده در این مقاله می‌تواند مدرک مضاعفی باشد دال بر اینکه این مدل حیوانی، تغییرات خاص ناشی از استئوآرتریت را به خوبی نشان می‌دهد.کلید واژه‌ها: قطع لیگامنت متقاطع قدامی، غضروف مفصلی، بیومکانیک، استئوآرتریت ثانویه، خرگوش