نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• مریم رزمجوئی ¹
• سیما شهیم ²
• لیلی سلمانی خانکهدانی ³

¹ کارشناس ارشد، گروه روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای ویژه، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

² استادیار، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

³ گروه کاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

چکیده

چکیدهمقدمه: یکی از رایج­ترین مشکلات رفتاری در کودکان کم­توان ذهنی، پرخاشگری جسمانی است. پرخاشگری جسمانی به رفتارهایی مانند کتک­زدن، لگدزدن و پرتاب­کردن اشیاء و تهدید به انجام این فعالیت­ها اشاره دارد که همگی به نیت صدمه­زدن به دیگران صورت می­گیرد. پرخاشگری جسمانی با عوامل مختلفی از جمله مهارت­های زبانی در ارتباط است که در این مطالعه به بررسی آن در کودکان کم­توان ذهنی پرداخته شده است.مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر به روش غیرتجربی و مقطعی انجام شد. 102کودک کم­توان ذهنی آموزش­پذیر (51 پسر و 51 دختر)  6 تا 8 ساله که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، به روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای (سن و جنسیت) از مراکز آموزشی کودکان کم­توان ذهنی شهر شیراز انتخاب و با استفاده از نسخۀ فارسی آزمون رشد زبان (TOLD-P3) و پرسشنامۀ پرخاشگری آشکار و رابطه­ای، ارزیابی شدند. به ­منظور بررسی میزان همبستگی بین مهارت­های زبانی (زبان بیانی و زبان درکی) و پرخاشگری جسمانی در کودکان کم­توان ذهنی از ضریب همبستگی پیرسون و جهت مقایسۀ پرخاشگری جسمانی دختران و پسران کم­توان ذهنی از آزمون تی ­ـ مستقل در سطح معنی­داری 05/0 استفاده شد.یافته­ها: بین پرخاشگری جسمانی و مهارت زبان بیانی (008/0=p) و زبان درکی (019/0=p) رابطۀ منفی و معنی­دار وجود داشت. به عبارت دیگر، با کاهش مهارت­های زبان بیانی و زبان درکی در کودکان کم­توان ذهنی احتمال بروز پرخاشگری جسمانی در آن‌ها وجود دارد. میزان بروز پرخاشگری جسمانی در  پسران به ­طور معنی­داری بیشتر از دختران بود (014/0=p). همچنین، تفاوت معنی‌داری بین مهارت زبان بیانی و زبان درکی دختران و پسران کم­توان ذهنی وجود نداشت.نتیجه­گیری: بین مهارت زبان بیانی، زبان درکی و پرخاشگری جسمانی همبستگی منفی و معنی­دار وجود دارد. علاوه­بر این، مهارت­های زبان بیانی ضعیف در دختران کم­توان ذهنی باعث بروز رفتار پرخاشگرانه جسمانی در آن‌ها می­شود. در حالی­که، نمی­توان رابطه­ای بین مهارت­های زبانی (زبان بیانی و زبان درکی) و پرخاشگری جسمانی پسران کم­­توان ذهنی قائل شد.کلیدواژه­ها: کودکان کم­توان ذهنی آموزش­پذیر، زبان درکی، زبان بیانی، پرخاشگری جسمانی