نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• مهسا شکور ¹
• خسرو توکل ²
• محبوبه کریمی ³
• نجمه توکل ⁴

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

² عضو هیأت علمی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

³ کارشناس ارشد پرستاری، معاونت سلامت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران

⁴ کارشناس آمار حیاتی، مؤسسه پورسینای حکیم، اصفهان

چکیده

مقدمه: تولد کودک معلول حادثه‌‌ای است که بر تمام اعضا خانواده و ارتباطات داخلی و خارجی آن اثر می‌گذارد و نیاز به بررسی عملکرد خانواده دارد. شواهد نشان می‌دهد که بعضی از خانواده‌ها هرگز به طور کامل نسبت به این حادثه تطابق پیدا نمی‌کنند. از آن جا که شناخت تجارب خانواده‌های دارای فرزند معلول، مددکار را به شناخت عمیقی از وضعیت خانوادگی، روابط فردی و اجتماعی این افراد می‌‌رساند نتایج این تحقیق می‌تواند کمک کننده باشد.مواد و روش‌ها: موضوع مورد مطالعه در این تحقیق، تجارب خانواده‌های دارای کودک معلول بود و با توجه به این که پدیده مورد مطالعه در این پژوهش، تجارب انسانی بود، از روش پدیده شناسی استفاده شد. نمونه‌گیری مبتنی بر هدف بوده و به منظور رسیدن به اهداف پژوهش با 12 نفر از اعضای خانواده‌هایی که دارای کودک معلول بودند و کودک آن‌ها در مراکز نگهداری معلولین ذهنی اداره بهزیستی نگهداری می‌شد مصاحبه شد. پژوهشگر با مصاحبه و مکالمه عمیق و سازمان نیافته که بر طرح سؤالات وسیع، باز و محوری استوار بود به شرکت کننده کمک نمود تا تجارب زندگی خود را بیان کند. در این پژوهش روش تجزیه و تحلیل داده‌ها براساس روش هفت مرحله‌ای کلایزی انجام شد.یافته‌ها: مصاحبه انجام شده از 12 شرکت کننده روی کاغذ پیاده گردید و سخنان مهم جدا شد و 74 کد استخراج شد.از بین آن‌ها مفاهیم اصلی ایجاد شد. این مفاهیم در دسته ‌بندی‌های موضوعی اصلی قرار داده شدند و به این ترتیب کدهای استخراج شده در پنج مفهوم اصلی به این شرح طبقه‌بندی شدند:1_ساختار حمایتی،2_ابزارهای تطابقی،3_تعاملات، 4_مشخصه‌های کودک، 5_بار روحی روانی.بحث: نتایج تحقیق نشان می‌دهد وجود کودک معلول منجر به مشکلات روحی روانی و تغییرات وسیعی در کلیه ابعاد زندگی کلیه اعضا خانواده می‌شود و بر تعاملاتشان اثر می‌گذارد. اعضا خانواده جهت تطابق خود و سازگاری و یا برگشتن به زندگی عادی راه‌های متفاوتی را در پیش می‌گیرند و با وجود مشکلات روحی روانی و تعارضاتی که پیدا می‌کنند به عنوان یک کودک ضعیف با نا توانی‌های خاص خود و متعلق به آن‌ها درصدد حمایت از او بر می‌آیند. مشکلات روانی، اجتماعی و اقتصادی که خانواده در حین سازگاری با بچه معلول تجربه می‌کنند می‌تواند منجر به تعارضاتی در خانواده شود و ممکن است منجر به تغییراتی در نقش‌های افراد و عملکرد آن‌ها در خانواده شود.

کلیدواژه‌ها

• کودک معلول
• خانواده
• تجارب
• پدیده شناسی