پژوهش در علوم توانبخشی

اثربخشی آموزش مهارت‌های عصب روان‌شناختی بر کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان ناشنوای کاشت حلزون ‌شده: پژوهش تک ‌آزمودنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 دانشیار، گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 کارشناس ارشد، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

3 دانشجوی دکتری تخصصی، گروه روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

10.22122/jrrs.v15i6.1769

چکیده

مقدمه: کودکان کاشت حلزون شده به دلیل محرومیت شنیداری قبلی، آسیب‌های بسیاری در حوزه مهارت‌های عصب روان‌شناختی از جمله کارکردهای اجرایی دارند. از آن‌جایی که کارکردهای اجرایی با طیف وسیعی از مهارت‌های گفتاری، زبانی، ارتباطی و تحصیلی در ارتباط است، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مداخلات عصب روان‌شناختی بر کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان ناشنوای کاشت حلزون‌ شده انجام گردید.مواد و روش‌ها: روش این مطالعه از نوع تک ‌آزمودنی با طرح A-B بود. جامعه آماری تحقیق را کلیه کودکان ناشنوای کاشت حلزون ‌شده 6 تا 12 ساله شهر اصفهان تشکیل داد که از بین آن‌ها 5 نفر به شیوه نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. داده‌های مورد نیاز با استفاده از پرسش‌نامه عصب روان‌شناختی Connors جمع‌آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، پس از رسم نمودار و محفظه ثبات و روند برای نمودارها، با کاربرد روش تحلیل درون‌موقعیتی و بین‌موقعیتی، اثربخشی متغیر مستقل بر متغیر وابسته مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌ها: میانگین نمرات پنج آزمودنی از 47/62، 12/58، 19/61، 46/61 و 61/59 در موقعیت خط پایه به 22/48، 21/51، 30/49، 74/49 و 94/50 در موقعیت مداخله رسید. تحلیل دیداری نمودار داده‌ها نشان داد که مداخله در هر سه آزمودنی اثربخش بود. درصد داده‌های غیر همپوش (Percentage of non-overlapping data یا PND) در دو موقعیت خط پایه و مداخله برای پنج آزمودنی به ترتیب 90، 70، 90، 100 و 80 درصد به دست آمد. این اثربخشی در موقعیت پیگیری نیز قابل‌ مشاهده بود.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، می‌توان گفت که آموزش مهارت‌های عصب روان‌شناختی، موجب کاهش مشکلات کارکردهای اجرایی در کودکان ناشنوای کاشت حلزون ‌شده می‌شود و می‌توان از این رویکرد در مراکز آموزشی و توان‌بخشی کودکان کاشت حلزون شده استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

  1. Adelabu B, Ojogbane V. Coping with Handicapped and Exceptional Learners by Student Teachers of Tertiary Institutions. International Journal of Innovative Research and Development 2012; 1(11): 69-80.
  2. Bubbico L, Rosano A, Spagnolo A. Prevalence of prelingual deafness in Italy. Acta Otorhinolaryngol Ital 2007; 27(1): 17-21.
  3. Thompson DC, McPhillips H, Davis RL, Lieu TL, Homer CJ, Helfand M. Universal newborn hearing screening: Summary of evidence. JAMA 2001; 286(16): 2000-10.
  4. Faramarzi S, Mohseni Ezhiyeh A, Abtahi SH, Sepehrnejad M. Research paper: Relationship of parent-child stress with cochlear implanted children's developmental skills. J Rehab 2016; 17(2): 118-27. [In Persian].
  5. Hintermair M, Sarimski K. Fathers of deaf and hard-of-hearing infants and toddlers-experiences, needs, and challenges. J Deaf Stud Deaf Educ 2018; 24(2): 84-94.
  6. Whicker JJ, Munoz K, Nelson LH. Parent challenges, perspectives and experiences caring for children who are deaf or hard-of-hearing with other disabilities: A comprehensive review. Int J Audiol 2019; 58(1): 5-11.
  7. Geers A, Tobey E, Moog J, Brenner C. Long-term outcomes of cochlear implantation in the preschool years: from elementary grades to high school. Int J Audiol 2008; 47(Suppl) 2: S21-S30.
  8. Beer J, Kronenberger WG, Pisoni DB. Executive function in everyday life: implications for young cochlear implant users. Cochlear Implants Int 2011; 12(Suppl 1): S89-S91.
  9. Marc M, Patricia ES, David BP, Christopher MC, William GK, Shirley H, et al. Executive function, cognitive control, and sequence learning in deaf children with cochlear implants. In: Marschark M, Spencer PE, editors. The Oxford handbook of deaf studies, language, and education. Oxford, UK: Oxford University Press; 2010.
  10. Gioia GA, Isquith PK, Guy SC. Assessment of executive functions in children with neurological impairment. In: Simeonsson R, Rosenthal S, editors. Psychological and developmental assessment: children with disabilities and chronic conditions. New York, NY: The Guilford Press; 2001. p. 317–56.
  11. Kronenberger WG, Pisoni DB, Henning SC, Colson BG. Executive functioning skills in long-term users of cochlear implants: a case control study. J Pediatr Psychol 2013; 38(8): 902-14.
  12. Spencer M, Richmond MC, Cutting LE. Considering the role of executive function in reading comprehension: a structural equation modeling approach. Scientific Studies of Reading 2020; 24(3): 179-99.
  13. Henry LA, Messer DJ, Nash G. Executive functioning in children with specific language impairment. J Child Psychol Psychiatry 2012; 53(1): 37-45.
  14. Barkley RA. Executive functions: What They are, how they work, and why they evolved. New York, NY: The Guilford Press; 2012.
  15. Baezat F. The effects of neuropsychological intervention (HAS) on reading and writing efficiency of linguistically dyslexic students: Single case study. Journal of Applied Psychology, 2009; 3(11): 7-19. [In Persian].
  16. Jadidi Feighan M, Abedi A, Jamali Paghale S, Jadidi Feighan M. Effectiveness of neuropsychological interventions on the reading components (Speed, accuracy and understanding) of students with dyslexic. Research in Clinical Psychology and Counseling 2015; 4(1): 115-34. [In Persian].
  17. Abedi A. Investigation of effectiveness of neuropsychological interventions for improving academic performance of children with mathematics learning disabilities. Advances in Cognitive Science, 2010; 12(1): 1-16. [In Persian].
  18. Faramarzi S, Yarmohamadian A, Malekpour M, Shirzadi P, Qasemi M. The effect of neuropsychological interventions on language performance in preschool children with specific language impairment (SLI): A case study. Middle Eastern Journal of Disability Studies 2016; 6: 304-16. [In Persian].
  19. Faramarzi S, Shirzadi P, Qasemi M, Yarmohamadian A. The effect of neuropsychological interventions on language performance of children with specific language impairment (SLI): A single subject study 2016; 4(4): 51-61.
  20. Ghasemi F, Karimi M, Dabaghi P. The effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy on the quality of life in women with breast cancer. Nurse and Physician within War 2018; 6(20): 51-9. [In Persian].
  21. Ledford JR, Gast DL. Single subject research methodology in behavioral sciences. New York, NY: Routledge; 2014.
  22. Semrud-Clikeman M, Ellison PAT. Child neuropsychology: assessment and interventions for neurodevelopmental disorders. 2nd ed. New York, NY: Springer; 2009.
  23. Dawson P, Guare R. Executive skills in children and adolescents: A practical guide to assessment and intervention. New York, NY: The Guildford Press; 2010.
پژوهش در علوم توانبخشی
دوره 15، شماره 6 - شماره پیاپی 6
بهمن 1398
صفحه 311-318