نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• فریبا یزدخواستی ¹
• محبوبه شهبازی ²

¹ دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² کارشناس ارشد، روان‌شناسی کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی، دانشگاه آزاد تهران مرکز، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر توان‌بخشی روانی دوساهو بر کاهش علایم بیش‌فعالی نقص توجه و افزایش مهارت‌های اجتماعی انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر به شیوه شبه تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه شاهد و مورد اجرا گردید. 24 کودک مبتلا به نقص توجه همراه با بیش‌فعالی از مرکز کاردرمانی برنا به صورت نمونه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه شاهد و مورد  تقسیم شدند. قبل از شروع دوره، والدین کودکان موظف به تکمیل پرسش‌نامه‌های مشکلات رفتاری کودکان Conners (Conners parent rating scale CPRS)، علایم مرضی کودکان (Child symptom inventory-4 یا CSI-4) و پرسش‌نامه مهارتهای اجتماعی (فرم والدین) شدند و در پایان دوره دوباره این ارزیابی‌ها تکرار گردید. مدت اجرای دوساهو در گروه آزمایش 12 جلسه به صورت هفتگی و هر هفته دو جلسه در نظر گرفته شد. سپس داده‌های حاصل از پرسش‌نامه‌ها با نرم‌افزار SPSS نسخه 16 (Version 16, SPSS Inc., Chicago, IL., USA) به روش ANCOVA تجزیه و تحلیل گردید و همه فرضیه‌ها مورد تأیید قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌های حاصل از ANCOVA حاکی از تأثیر معنی‌دار توان‌بخشی روانی دوساهو بر تعاملات اجتماعی و علایم بیش‌فعالی در کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی نقص توجه بود این پژوهش نشان داد، اجرای تکنیک‌های دوساهو مهارت‌های اجتماعی و توجه کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی نقص توجه را افزایش و بیش‌فعالی و تکانشگری را در این کودکان کاهش می‌دهد (001/0 = P). نتیجه‌گیری: با استفاده از روش توان‌بخشی روانی و به کارگیری تلاش و اراده در کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی نقص توجه می‌توان به آن‌ها در افزایش مهارت‌های اجتماعی و کاهش علایم بیش‌فعالی یاری رساند، بنابراین می‌توان به خانواده‌ها و دیگر مسؤولین تعلیم و تربیت استثنایی، استفاده از این روش را جهت بهبود تعاملات اجتماعی و علایم بیش‌فعالی این کودکان پیشنهاد کرد. کلید واژه‌ها: روش توان‌بخشی روانی، دوساهو، بیش‌فعالی نقص توجه، مهارت‌های اجتماعی