نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• وحید نجاتی ¹
• سارا ایزدی نجف آبادی ²

¹ استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

² کارشناسی ارشد، گروه کاردرمانی، دانشکده علوم توان‌بخشی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: منحصر به فردترین جنبه در سازمان‌بندی مغز انسان عدم تقارن مغزی است و اوتیسم یکی از اختلالاتی است که شاید بر این عدم تقارن و عملکرد نیمکره‌های مغزی تأثیر می‌گذارد. هدف از این مطالعه، بررسی تفاوت عدم تقارن نیمکره‌ای در افراد اوتیسم نسبت به همتایان عادی و تعیین ارتباطات بین طرفی شدن دست و زبان بود. مواد و روش‌ها: در مطالعه حاضر 26 پسر مبتلا به اوتیسم با عملکرد بالا، با استفاده از ASSQ و 27 پسر همتای عادی (سن و هوش‌بهر) از دبستان‌های پسرانه شهرستان نجف آباد انتخاب شدند. تمام نمونه‌ها با استفاده از پرسش‌نامه برتری طرفی Edinburgh، آزمون ضربه زدن و آزمون شنود دو گوشی مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از جمع‌آوری داده‌ها، تحلیل با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 19 انجام شد. یافته‌ها : 2/19 درصد نمونه‌های اوتیستیک برتری دست چپ داشتند و تقاوت معنی‌داری بین نمرات Edinburgh دستی دو گروه وجود دارد (006/0 = P). بین دو دست افراد اوتیستیک در آزمون ضربه زدن تفاوتی مشاهده نشد (186/0 = P) و تفاوت دو دست در دو گروه معنی‌دار بود (021/0 = P). در آزمون شنود دو گوشی مزیت گوش راست در افراد اوتیستیک مشاهده شد (001/0 > P)، ولی تفاوت معنی‌داری بین دو گوش در دو گروه نیز مشخص شد (007/0 = P). نتایج هیچ گونه همبستگی بین عوامل برتری دستی و طرفی شدن زبان آشکار نکرد. نتیجه‌گیری : طرفی شدن طبیعی در هیچ یک از آزمون‌های ضربه زدن و شنود دو گوشی و پرسش‌نامه برتری دستی Edinburgh در افراد اوتیستیک مشاهده نشد و عدم تقارن نیمکره‌ای طبیعی در افراد اوتیستیک از الگوی هنجاری پیروی نمی‌کند. شیوع بالای چپ دستی در افراد اوتیستیک نیز عاملی بر تأیید ناهنجاری در عملکرد بین نیمکره‌ای می‌باشد. به علاوه با وجود ارتباط نزدیک برتری دستی و طرفی شدن زبان، هیچ همبستگی مشخصی بین این عوامل مشاهده نشد. کلید واژه‌ها : اوتیسم، برتری طرفی، نیمکره‌های مغزی، آزمون شنود دو گوشی، ضربه زدن، پرسش‌نامه  برتری طرفی Edinburgh