نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• علیرضا فارسی ¹
• سنا سلطانی ²
• الهام مهدی‌پور ³

¹ دانشیار، گروه رفتار حرکتی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

² کارشناس ارشد، گروه رفتار حرکتی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

³ دانشجوی دکتری، گروه رفتار حرکتی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

چکیده: هماهنگی دو دستی در انجام کارهای روزانه مانند پرتاب کردن، گرفتن و بسیاری از فعالیت‌های ورزشی بسیار مهم است. اجرای این اعمال به عوامل متفاوتی مانند ویژگی‌های حسی و توجهی وابسته می‌باشد. هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی اثر مداخله حسی و بار شناختی بر زمان انتقال فاز نسبی الگوی هماهنگی دو دستی برون مرحله در میان زنان سالمند بود. مواد و روش‌ها: در این مطالعه، 12 زن سالمند سالم و راست دست (843/2 ± 66 سال) از بین 24 داوطلب شرکت کننده در تحقیق، بر اساس معیارهای ورود انتخاب شدند. شرکت کنندگان حرکت خود را بر روی دستگاه هماهنگی دو دستی با فرکانس 5/0 هرتز و با الگوی هماهنگی برون مرحله شروع کردند. سپس، بعد از هر 5 ثانیه به تدریج 25/0 هرتز به فرکانس افزوده شد و تا جایی ادامه یافت که الگوی برون مرحله به الگوی درون مرحله تبدیل گردید. این تکلیف در دو حالت با بار شناختی و بدون آن و با دستکاری حواس بینایی، شنوایی و لامسه انجام گرفت. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس 4 × 2 با اندازه‌گیری مکرر، تصحیح Bonferroni و آزمون Paired t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: بر اساس یافته‌ها، اثر اصلی بار شناختی (004/0 = P)، اثر اصلی دستکاری حواس (040/0 = P) و اثر تعاملی آن‌ها (02/0 = P) بر زمان انتقال فاز نسبی معنی‌دار بود. اثر دستکاری حواس در شرایط بدون بار شناختی نیز معنی‌دار به دست آمد (004/0 = P). در شرایط بدون بار شناختی، تنها مداخله در حس عمقی به صورت معنی‌داری (001/0 = P) بر زمان انتقال فاز نسبی تأثیر داشت. نتیجه‌گیری: نتایج نشان دهنده نقش بارز بار شناختی بر تکلیف مورد نظر بود. در شرایط بدون بار شناختی، حس عمقی اثر قوی‌تری را نسبت به بینایی و شنوایی داشت، اما در شرایط اعمال بار شناختی، اثر مداخله حواس از بین می‌رود. با توجه به تغییر زمان انتقال با تغییر قیود تکلیف و قیود محیطی، نتایج این پژوهش با دیدگاه سیستم‌های پویا هم‌راستا است.

کلیدواژه‌ها

• هماهنگی دو دستی
• فاز نسبی
• مداخله حسی
• بار شناختی
• سالمند