نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• یلدا کاظمی ¹
• علیرضا طاهری ²
• فرانک کیانفر ³
• میثم شفیعی ²
• رباب اسلامی فرد ⁴
• منصوره پیرمرادیان ²
• زهرا حاج غلام رضایی ⁵
• لیلا دانشی ⁴
• علیه دلاوری ⁴
• مجید زارعی ⁴
• فاطمه زرافشان ⁴
• فاطمه فلاح زاده ⁴
• عالیه مرادی ⁴
• فاطمه نوریان ⁴

¹ مربی، گروه گفتار درمانی، عضو هیأت علمی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

² کارشناس ارشد، گروه گفتار درمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

³ کارشناس ارشد، گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

⁴ کارشناس، گفتار درمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

⁵ کارشناس ارشد، گروه گفتار درمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: یکی از شاخص‌های کمی سنجش توانمندی نحو در کودکان پیش‌دبستانی، میانگین طول گفته (Mean length of utterance یا MLU) است که در ایجاد یک تقسیم‌بندی مرحله‌ای از روند رشد نحوی زبان کمک می‌کند. نظر به این که هنوز اطلاعات کاملی از این شاخص درباره کودکان فارسی زبان در دست نیست، در این بررسی MLU در کودکان پیش‌دبستانی فارسی زبان و حساسیت آن به سن بررسی شد. مواد و روش‌ها: در یک مطالعه مقطعی بر روی نمونه‌های زبانی 171 کودک طبیعی 2/5 تا 5/5 ساله شهر اصفهان که به شیوه ترکیبی، انتخاب و در بازه‌های سنی شش ماهه دسته‌بندی شدند، پس از یک مصاحبه و بازی غیر رسمی با کودک برای تعیین وضعیت رشد طبیعی شناخت و زبان هر کودک، نمونه‌های زبانی تعامل آن‌ها با آزمونگر، ضبط و سپس 75 گفته واضح، متوالی و بیش از تک کلمه، برای محاسبه MLU در نظر گرفته شد. میانگین و انحراف معیار MLU کودکان بر حسب تکواژ در فواصل سنی 6 ماهه و حساسیت آن به رشد سنی نیز بررسی گردید. یافته‌ها: میانگین  MLUبا افزایش سن، افزایش یافت که بخشی از این تغییر از لحاظ آماری معنی‌دار بود. مقایسه تفاوت بین دو بازه سنی 3 تا 3/5 ساله و 3/5 تا 4 ساله با دو بازه سنی بعدی نشان دهنده پیشرفت بیشتر رشد نحوی گروه اول نسبت به دو گروه دوم است و رابطه بین سن به ماه و میانگین MLU بر حسب تکواژ نیز معنی‌دار بود. نتیجه‌گیری: میانگین MLU در پژوهش فعلی، بیشتر از تحقیقات گزارش شده انگلیسی و میزان رابطه آن با سن، کمتر به دست آمده است. عمده این تفاوت در نتایج، به تفاوت‌های ساخت‌شناسی بین دو زبان مربوط می‌شود، اما نتایج حاصل از بررسی حاضر، به نتایج دو تحقیق فارسی زبان بسیار نزدیک است. حساس بودن مقیاس MLU به سن بر اساس نتایج این بررسی، نشان دهنده قابلیت نسبی آن به عنوان یک شاخص رشد زبانی در زبان فارسی است. کلید واژه‌ها: گفته، تکواژ، میانگین طول گفته، رشد نحو، کودکان پیش‌دبستانی، گفتار درمانی