پژوهش در علوم توانبخشی

ساخت و اعتبارسنجی بسته نرم‌افزاری مبتنی بر ردیاب چشم جهت بهبود توجه در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش‌فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 استادیار، گروه مهندسی پزشکی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 کارشناس ارشد، گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری تخصصی، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران

4 دانشجوی کارشناسی، گروه مهندسی پزشکی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

10.22122/jrrs.v15i3.3439

چکیده

مقدمه: اختلال نقص توجه- بیش‌فعالی (Attention Deficit Hyperactivity Disorder یا ADHD)، نوعی اختلال نوروبیولوژیک و شایع بین کودکان سنین دبستان می‌باشد. یکی از شاخص‌های کلیدی ضعف عملکرد تحصیلی، کوتاه بودن فراخنای توجه به ویژه در تکالیفی است که مستلزم تمرکز طولانی می‌باشد. توجه یک سازه پیچیده است و به اجزای مختلفی اشاره دارد که یکی از اجزای آن، توجه بصری می‌باشد. کودکان مبتلا به ADHD قادر به تمرکز بر یک تکلیف نیستند و قبل از تمام شدن تکالیف، آن را نیمه‌ کاره رها می‌کنند. برای بهبود این توانایی و افزایش فراخنای توجه، تکالیف را به اجزای کوچک‌تری تقسیم می‌نمایند و بدین ترتیب، میزان توجه پایدار کودک را در هر جزء از تکلیف بهبود می‌بخشند. روش‌ها و ابزارهای مختلفی به منظور بهبود این توانایی طراحی شده است. هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی و اعتبارسنجی بسته نرم‌افزاری مبتنی بر ردیاب چشم جهت بهبود توجه در کودکان مبتلا به ADHD بود.مواد و روش‌ها: این مطالعه به روش اعتبارسنجی انجام شد و جامعه آماری آن متشکل از تمام متخصصان حوزه تکنولوژی آموزشی و یادگیری و اختلالات روان‌شناختی کودک و نوجوان استان اصفهان بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند، 10 نفر از متخصصان انتخاب شدند. ابزارهای تحقیق شامل سخت‌افزار ردیاب چشم Tobii Eye Tracker 4C، بازی طراحی شده با موتور بازی‌سازی Unity و پرسش‌نامه محقق ‌ساخته جهت اعتبارسنجی نرم‌افزار بود. تحلیل داده‌های کمی اعتبار نرم‌افزار با استفاده از ضریب Kappa صورت گرفت.یافته‌ها: پس از اصلاح نرم‌افزار بر اساس نظرات متخصصان، ضریب Kappa برابر با 4/93 درصد به دست آمد.نتیجه‎گیری: بر اساس نظر متخصصان، به نظر می‌رسد که نرم‌افزار مذکور اعتبار کافی داشته باشد و بتوان از آن جهت بهبود توجه در کودکان مبتلا به ADHD استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

  1. Thabet AM, Al GH, Abdulla T, Elhelou MW, Vostanis P. Attention deficit-hyperactivity symptoms among Palestinian children. East Mediterr Health J 2010; 16(5): 505-10.
  2. Hoseini BL, Ajilian Abbasi M, Taghizadeh Moghaddam H, Khademi G, Saeidi M. Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) in children: A short review and literature. Int J Pediatr 2014; 2(4-3): 445-52.
  3. Polanczyk G, de Lima MS, Horta BL, Biederman J, Rohde LA. The worldwide prevalence of ADHD: A systematic review and metaregression analysis. Am J Psychiatry 2007; 164(6): 942-8.
  4. Diamond A. Attention-deficit disorder (attention-deficit/ hyperactivity disorder without hyperactivity): A neurobiologically and behaviorally distinct disorder from attention-deficit/hyperactivity disorder (with hyperactivity). Dev Psychopathol 2005; 17(3): 807-25.
  5. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM–5). 5th ed. Washington, DC: APA; 2013.
  6. World Health Organization. The ICD-10 classification of mental and behavioural disorders: Diagnostic criteria for research. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 1993.
  7. Wolraich M, Brown L, Brown RT, DuPaul G, Earls M, Feldman HM, et al. ADHD: clinical practice guideline for the diagnosis, evaluation, and treatment of attention-deficit/hyperactivity disorder in children and adolescents. Pediatrics 2011; 128(5): 1007-22.
  8. Evans WN, Morrill MS, Parente ST. Measuring inappropriate medical diagnosis and treatment in survey data: The case of ADHD among school-age children. J Health Econ 2010; 29(5): 657-73.
  9. Choudhry Z, Sengupta SM, Grizenko N, Harvey WJ, Fortier ME, Schmitz N, et al. Body weight and ADHD: examining the role of self-regulation. PLoS One 2013; 8(1): e55351.
  10. Halder S, Mahato A. Efficacy of a model attention training program for children with ADHD. J Indian Assoc Child Adolesc Ment Health 2017; 13(1): 10-25.
  11. Halder S, Kotnala S. Working memory, Verbal comprehension, Perceptual reasoning and Processing speed in ADHD and Normal children: A comparative study. J Indian Assoc Child Adolesc Ment Health 2018; 14(1):60-79.
  12. Canadian Attention Deficit Hyperactivity Disorder Resource Alliance (CADDRA): Canadian ADHD Practice Guidelines. 3rd ed. Toronto, ON: CADDRA; 2011.
  13. Taylor E, Dopfner M, Sergeant J, Asherson P, Banaschewski T, Buitelaar J, et al. European clinical guidelines for hyperkinetic disorder -- first upgrade. Eur Child Adolesc Psychiatry 2004; 13 Suppl 1: I7-30.
  14. Kuo FE, Taylor AF. A potential natural treatment for attention-deficit/hyperactivity disorder: evidence from a national study. Am J Public Health 2004; 94(9): 1580-6.
  15. Barkley RA. Taking charge of ADHD: The complete authoritative guide for parents. New York, NY: Guilford Press; 1995.
  16. Hallowell EM, Ratey JJ. Driven to distraction: recognizing and coping with attention deficit disorder from childhood through adulthood. New York, NY: Pantheon Books; 1994.
  17. Taylor AF, Kuo FE. Children with attention deficits concentrate better after walk in the park. J Atten Disord 2009; 12(5): 402-9.
  18. Taylor AF, Kuo FE, Sullivan WC. Coping with add: The surprising connection to green play settings. Environ Behav 2001; 33(1): 54-77.
  19. Fujioka T, Inohara K, Okamoto Y, Masuya Y, Ishitobi M, Saito DN, et al. Gazefinder as a clinical supplementary tool for discriminating between autism spectrum disorder and typical development in male adolescents and adults. Mol Autism 2016; 7: 19.
  20. Kelly M. Technical report of the use of a novel eye tracking system to measure impairment associated with mild traumatic brain injury. Cureus 2017; 9(5): e1251.
  21. Salkovskis PM, McGuire J. Cognitive-behavioural theory of OCD. In: Menzies RG, De Silva P, editors. Obsessive-compulsive disorder: Theory, research and treatment. Chichester, UK: Wiley; 2003. p. 59–78.
  22. Aslin RN. Infant eyes: A window on cognitive development. Infancy 2012; 17(1): 126-40.
  23. Hessels RS, Hooge IT, Kemner C. An in-depth look at saccadic search in infancy. J Vis 2016; 16(8): 10.
  24. Hunnius S, Geuze RH. Developmental changes in visual scanning of dynamic faces and abstract stimuli in infants: A longitudinal study. Infancy 2004; 6(2): 231-55.
  25. Krejcie RV, Morgan DW. Determining sample size for research activities. Educ Psychol Meas 1970; 30(3): 607-10.
پژوهش در علوم توانبخشی
دوره 15، شماره 3 - شماره پیاپی 3
مرداد 1398
صفحه 137-143