نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• محبوبه حسینی سربازی ¹
• رخساره بادامی ²
• زهره مشکاتی ²
• محمدعلی طبیبی ³

¹ دانشجوی دکتری تخصصی رفتار حرکتی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

² دانشیار رفتار حرکتی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

³ بخش فیزیولوژی ورزشی، مؤسسه تخصصی تندرستی پردیس، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: دیالیز، عوارض کوتاه مدت و بلند مدت جسمی و روانی به همراه دارد و کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثر سه نوع تمرین بینایی، تعادلی و ترکیبی بر عملکرد حرکتی و کیفیت زندگی بیماران تحت همودیالیز انجام شد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع تجربی کارآزمایی بالینی دو سوکور بود. نمونه‌ها را 48 بیمار با میانگین سنی 79/12 ± 35/57 سال که بیش از یک سال سابقه دیالیز داشتند و هفته‌ای سه بار تحت همودیالیز قرار می‌گرفتند، تشکیل داد. شرکت‌کنندگان به صورت تصادفی به سه گروه مداخله (تمرینات بینایی، تمرینات تعادلی و تمرینات ترکیبی) و یک گروه شاهد تقسیم شدند. هر سه گروه مداخله، به مدت 12 هفته (سه جلسه در هفته) در تمرینات گروه خود شرکت و تمرینات را حین همودیالیز دریافت کردند. قبل و پس از مداخله، شرکت‌کنندگان، آزمون بلند شدن و رفتن زمان‌دار (Timed Up and Go Test یا TUG) را انجام دادند و فرم کوتاه پرسش‌نامه کیفیت زندگی (36-Item Short Form Health Survey یا SF-36) را تکمیل نمودند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های Repeated measures ANOVA و تعقیبی Bonferroni مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: هر سه نوع مداخله تمرینی (بینایی، تعادلی و ترکیبی)، منجر به بهبود عملکرد حرکتی بیماران گردید (001/0 > P)، اما تفاوت معنی‌داری بین سه نوع مداخله مشاهده نشد. هر سه نوع مداخله، باعث بهبود کیفیت زندگی در مرحله پس‌آزمون نسبت به مرحله پیش‌آزمون شد و کیفیت زندگی گروه شاهد در مرحله پس‌آزمون نسبت به مرحله پیش‌آزمون کاهش یافت. با این حال، تفاوت بین گروه‌های مداخله با گروه شاهد در کیفیت زندگی معنی‌دار گزارش نشد.
نتیجه‌گیری: با استناد به نتایج به دست آمده، پیشنهاد می‌شود از تمرینات بینایی و تعادلی حین همودیالیز استفاده گردد تا علاوه بر ایجاد حواس‌پرتی از فرایند همودیالیز، عملکرد حرکتی بیماران بهبود یابد. بر این اساس، انجام تمرینات بینایی و تعادل در حین همودیالیز، می‌تواند عملکرد حرکتی بیماران را افزایش دهد و حواس آن‌ها را از این روند منحرف کند.

موضوعات

• ورزش