نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• حسن توزنده‌جانی ¹
• هـدا نعیمـی ²
• محبوبه احمدپور ³

¹ استادیار، دکتری روان‌شناسی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور، ایران

² کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی، گروه علوم تربیتی، دانشکده ی علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور، ایران

³ کارشناس، روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور، ایران

چکیده

مقـدمـه: در دهه‌های گذشته، روان‌شناسان روی اثربخشی عوامل خانوادگی، فرهنگی و اجتماعی (به ویژه، رویکردهای شناختی- رفتاری و مهارت‌های زندگی) در سلامت روانی و درمان اختلال‌های روانی  تاکید کرده‌اند.     مـواد و روش‌هـا: این تحقیق از نوع تحقیق‌های نیمه تجربی (طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و آزمون پیگیری با گروه کنترل) می‌باشد که به منظور بررسی تأثیر مهارت‌های مقابله‌ای شناختی- رفتاری به شیوه گروهی بر کاهش اضطراب و افزایش سازگاری کودکان مبتلا به لکنت زبان در شهر نیشابور صورت گرفته است. بدین منظور 30 نفر از کودکان 8 تا 12 ساله مبتلا به لکنت زبان مراجعه کننده به کلینیک‌های گفتار درمانی به صورت تصادفی انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15‌نفر) تقسیم شدند. آزمون اضطراب‌اسپنس و سازگاری با لکنت زبان جهت اندازه‌گیری سطح اضطراب و سازگاری آزمودنی‌‌ها مورد استفاده قرار گرفت. سپس، آموزش مهارت‌های مقابله‌ای شناختی- رفتاری به شیوه گروهی طی 8 جلسه 90 دقیقه‌ای به گروه آزمایش ارائه گردید، اما گروه کنترل هیچ‌گونه آموزشی را دریافت نکرد. در پایان دوره آموزش و دو ماه بعداز آن، هر دو گروه مجدداً به وسیله آزمون‌های فوق مورد ‌آزمون قرار گرفتند.     یـافتـه‌ها: داده‌ها بر اساس آزمونt  در گروه‌های مستقل و وابسته و با کمک نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش مهارت‌های مقابله‌ای شناختی- رفتاری در کاهش اضطراب و افزایش سازگاری با لکنت زبان در آزمودنی‌ها مؤثر بوده است (05/0P<).     بـحث: دلیل کارآمدی شیوه‌های گروهی‌آموزش‌ مهارت‌های مقابله‌ای شناختی-‌‌ رفتاری زیربنای آموزشی آن‌ها است. چرا که در این شیوه هم بر جنبه‌های شناختی و هم رفتاری تاکید می‌شود. از سوی دیگر،  برای اثربخشی بیشتر آموزش‌ها به زمان بیشتری  نیاز است. هم‌چنین، کنترل عوامل اثر‌گذار می‌تواند در اثربخشی بیشتر این آموزش‌ها موثر باشد.واژه‌های کلیدی: مهارت‌های مقابله‌ای شناختی- رفتاری گروهی، اضطراب، سازگاری، لکنت زبان