پژوهش در علوم توانبخشی

اثربخشی تمرین بازداری شناختی بر انعطاف پذیری ذهنی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

کارشناس ارشد، گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران

10.22122/jrrs.v10i8.2030

چکیده

مقدمه: کارکردهای اجرایی از قبیل بازداری و حافظه فعال برای بسیاری از رفتارهای انسان اهمیت دارند. از اینرو بر مداخلاتی که منجر به بهبود کارکردهای اجرایی می­شوند تأکید شده است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر تمرین بازداری شناختی بر عملکرد انعطاف پذیری ذهنی دانش­آموزان با ناتوانی یادگیری بود.مواد و روش­ها: طرح این پژوهش از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. 30 دانش­آموز به صورت نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند (15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه) و گروه آزمایش به مدت 10 جلسه تحت مداخله تمرین بازداری شناختی قرار گرفت. همه شرکت کنندگان در مرحله پیش آزمون و پس آزمون توسط آزمون مرتب کردن کارت ویسکانسین مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج به دست آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره در نرم افزار SPSS نسخه 19 (version 19, SPSS Inc., Chicago, IL) مورد تحلیل قرار گرفت. یافته­ها: یافته­ها نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل در تعداد طبقات تفاوت معنادار وجود دارد (001/0= P) همچنین بین گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری در خطای درجاماندگی وجود داشت (05/0= P).نتیجه گیری: مطابق با نتایج به دست آمده، تمرین بازداری شناختی  بر عملکرد انعطاف پذیری ذهنی تأثیر مثبت دارد.کلید واژه­ها: کارکردهای اجرایی،  بازداری شناختی، انعطاف­پذیری ذهنی، ناتوانی یادگیری

  1. Silver CH, Ruff RM, Iverson GL, Barth JT, Broshek DK, Bush SS, et al. Learning disabilities: The need for neuropsychological evaluation. Arch Clin Neuropsych 2008; 23(2): 217-9.
  2. Jeffries S, Everatt J. Working memory: Its role in dyslexia and other specific learning difficulties. Dyslexia 2004; 10 (3): 196-214.
  3. Denckla MB. Binding together the definitions of attention-deficit/hyperactivity disorder and learning disabilities. In: Meltzer L, editor. Executive function in education: From theory to practice. New York: Guilford Press; 2007. pp. 1-18.
  4. Jurado MB, Rosselli M. The elusive nature of executive functions: a review of our current understanding. Neuropsychol Rev 2007; 17(3): 213-33.
  5. Miyake A, Friedman NP, Emerson MJ, Witzki AH, Howerter A. The unity and diversity of executive functions and their contributions to complex ‘‘Frontal Lobe’’ tasks: A latent variable analysis. Cognitive Psychol 2000; 41(1): 49-100.
  6. Visu-Petra L, Cheie L, Benga O, Miclea M. Cognitive control goes to school: The impact of executive functions on academic performance. Soc Behav Sci 2011; 11(1): 240-4.
  7. Lazar JW, Frank Y. Frontal systems dysfunction in children with attention-deficit/hyperactivity disorder and learning disabilities. J Neuropsychiat Clin Neurosci 1998; 10(2): 160-70.
  8. Zelazo PD, Muller U, Frye D, Marcovitch S. The development of executive function. Monogr Soc Res Child Dev 2003; 68(3): 11-27.
  9. Peng P, Congying S, Beilei L, Sha T. Phonological storage and executive function deficits in children with mathematics difficulties. J Exp Child Psychol 2012; 112(4): 452-66.
  10. Van der Sluis S, de Joung PF, Van der Leij A. Inhibition and shifting in children with learning deficits in arithmetic and reading. J Exp Child Psychol 2004; 87(3): 239-66.
  11. Meltzer L, Krishnan K. Executive function difficulties and learning disabilities: Understandings and misunderstanding. In: Meltzer L, editor. Executive function in education: From theory to practice. New York: Guilford Press; 2007. pp. 77-105.
  12. Barkley R. Behavioural inhibition, sustained attention, and executive functions. Psychol Bull 1997; 121(1): 65-94.
  13. Dempster FN, Brainerd CJ. Interference and inhibition in cognition, chapter the development of cognitive inhibition. California: Academic press; 1995. pp. 175-203.
  14. Gorfein DS, MacLeod CM. Inhibition in cognition. Washington DC: American Psychological Association; 2007. pp. 3-23.
  15. Robinson S, Goddard L, Dritschel B, Wisley M, Howlin P. Executive functions in children with autism spectrum disorders. Brain Cognition 2009; 71(3): 362-8.
  16. Reiter A, Tucha A, Lange KW. Executive functions in children with dyslexia. Dyslexia 2005, 11(2): 116-31.
  17. Wang LC, Tasi HJ, Yang HM. Cognitive inhibition in students with and without dyslexia and dyscalculia. Res Dev Disabil 2012; 33(5): 1453-61.
  18. Valera EM, Seidman LJ. Neurobiology of attention deficit/hyperactivity disorder in preschoolers. Infant Young Child 2006; 19(2): 94-108.
  19. McCormack T, Atance CM. Planning in young children: A review and synthesis. Dev Rev 2011; 31(1): 1-31.
  20. Dreisbach G. Mechanisms of cognitive control: The functional role of task rules. Curr Dir Psychil Sci 2012; 21(4): 227-31.
  21. Best JR, Miller PH, Jones LL. Executive functions after age 5: Changes and correlates. Dev Rev 2009; 29(3): 180-200.
  22. Blumen HM, Gophe D, Steinerman J, Stern Y. Training cognitive control in older adults with the Space Fortress game: the role of training instructions and basic motor ability. Front Aging Neurosci 2010; 11(2): 1-13.
  23. Rafikhah M, Arjmandnia AA, Ghobari Bonab B. Impact of cognitive inhibition training on visuo-spatial working memory and planning performance of student with reading and mathematics disorders. J Psycho of Except Indiv [in press].
  24. Thorell LB, Lindqvist S, Nutley SB, Bohlin G, Klingberg T. Training and transfer effects of executive functions in preschool children. Dev Sci 2009; 12(1): 106-13.
  25. Van SH, Kroesbergen EH, Boom J, Leseman PP. The structure of executive functions in children: A closer examination of inhibition, shifting, and updating. Brit J Dev Psychol 2013; 31(1): 70-87.
  26. Blaye A, Chevalier N. The role of goal representation in preschoolers’ flexibility and inhibition. J Exp Child Psychol 2011; 108(3): 469-83.
  27. Shokohi Yekta M, Parand A. Assessment educational and psychological tests. 1st ed. Tehran: Teymoorzadeh; 2009.
  28. Lezak MD. Neuropsychological assessment. New York: Oxford University Press; 1995.
  29. Pritchard VE, Neumann E, Rucklidge JJ. Selective attention and inhibitory deficits in ADHD: Does subtype or comorbidity modulate negative priming effects? Brain Cognition 2008; 67(3): 324-39.
  30. Wodka EL, Mahone EM, Blankner JG, Gidley Larson JC, Fotedar S, Denckla MB, et al. Evidence that response inhibition is a primary deficit in ADHD. J Clin Exp Neuropsyc 2007; 29(4): 345-56.
  31. Wright I, Waterman M, Prescott H, Murdoch-Eaton D. A new stroop-like measure of inhibitory function development: typical developmental trends. J Chil Psychol Psyc 2003; 44(4): 561-75.
  32. Weede Alexander K, Goodman GS, Schaaf JM, Edelstein RS, Quas JA, Shaver PR. The role of attachment and cognitive inhibition in children’s memory and suggestibility for a stressful event. J Exp Child Psychol 2002; 83(4): 262-90.
پژوهش در علوم توانبخشی
دوره 10، شماره 8 - شماره پیاپی 8
اسفند 1393
صفحه 917-27