پژوهش در علوم توانبخشی

روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه کوتاه ادراک بیماری در بیماریهای مزمن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 روانشناس، مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار، مرکز تحقیقات علوم رفتاری و گروه روانپزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3 استاد، گروه آمار و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

10.22122/jrrs.v14i6.3266

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین روان‌سنجی نسخه فارسی پرسش‌نامه کوتاه ادراک بیماری (Brief Illness Perception Questionnaire یا BIPQ)، در بیماری‌های مزمن [سکته قلبی، دیابت نوع ۲ و مولتیپل اسکلروزیس (Multiple sclerosis یا MS)] انجام شد.مواد و روش‌ها: ۱۳۵ بیمار مبتلا به سکته قلبی، MS و دیابت نوع 2 در شهر اصفهان، با استفاده از نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسش‌نامه BIPQ، مقیاس اضطراب و افسردگی بیمارستانی (Hospital Anxiety and Depression Scale یا HADS) و فرم کوتاه پرسش‌نامه کیفیت زندگی (World Health Organization Quality of Life-BREF-26 یا WHOQOL-BREF-26) را تکمیل نمودند. سپس کلیه داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: پایایی کل پرسش‌نامه و زیرمقیاس‌های آن بین ۵۹/۰ تا 73/0 گزارش شد. ارتباط معنی‌داری بین ضرایب همبستگی به دست آمده از مقیاس‌ BIPQ، با پرسش‌نامه‌های HADS و WHOQOL-BREF-26 وجود داشت. شاخص Kaiser-Meyer-Olkin (KMO)، 70/0 تعیین گردید که نشان دهنده کفایت حجم نمونه بود. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، دو عامل اصلی (ماهیت و شناخت بیماری و اثرگذاری بیماری) مشخص گردید که 59 درصد از کل واریانس را تبیین نمود.نتیجه‌گیری: نسخه فارسی پرسش‌نامه BIPQ دارای پایایی و روایی قابل قبولی برای جمعیت بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن مذکور می‌باشد و می‌توان از آن در بررسی‌های بالینی، روان‌شناختی و توان‌بخشی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

  1. Leventhal H, Leventhal EA, Contrada RJ. Self-regulation, health, and behavior: A perceptual-cognitive approach. Psychol Health 1998; 13(4): 717-33.
  2. Hagger MS, Orbell S. A confirmatory factor analysis of the revised illness perception questionnaire (IPQ-R) in a cervical screening context. Psychol Health 2005; 20(2): 161-73.
  3. Kalantari H, Bagherian Sararoudi R, Afshar H, Khoramian N, Foroozandeh N, Daghaghzadeh H, et al. Relationship between illness perceptions and quality of life in patients with irritable bowel syndrome. J Mazandaran Univ Med Sci 2012; 22(90): 33-41. [In Persian].
  4. Ruston A, Clayton J, Calnan M. Patients' action during their cardiac event: Qualitative study exploring differences and modifiable factors. BMJ 1998; 316(7137): 1060-4.
  5. Broadbent E, Petrie KJ, Main J, Weinman J. The brief illness perception questionnaire. J Psychosom Res 2006; 60(6): 631-7.
  6. Weinman J, Petrie KJ, Moss-Morris R, Horne R. The illness perception questionnaire: A new method for assessing the cognitive representation of illness. Psychol Health 1996; 11(3): 431-45.
  7. Moss-Morris R, Weinman J, Petrie K, Horne R, Cameron L, Buick D. The revised Illness Perception Questionnaire (IPQ-R). Psychol Health 2002; 17(1): 1-16.
  8. Yu-Ping L, Kuan-Ming C, Tsae-Jyy W. Reliability and validity of the Chinese version of the Brief Illness Perception Questionnaire for patients with coronary heart disease. Journal of the Oriental Institute of Technology 2011; 31: 145-55.
  9. de Raaij EJ, Schroder C, Maissan FJ, Pool JJ, Wittink H. Cross-cultural adaptation and measurement properties of the Brief Illness Perception Questionnaire-Dutch Language Version. Man Ther 2012; 17(4): 330-5.
  10. The World Health Organization Quality of Life assessment (WHOQOL): Position paper from the World Health Organization. Soc Sci Med 1995; 41(10): 1403-9.
  11. Nejat S, Montazeri A, Holakouie Naieni K, Mohammad K, Majdzadeh S. The World Health Organization quality of Life (WHOQOL-BREF) questionnaire: Translation and validation study of the Iranian version. J Sch Public Health Inst Public Health Res 2006; 4(4): 1-12. [In Persian].
  12. Wang W, Chair SY, Thompson DR, Twinn SF. A psychometric evaluation of the Chinese version of the Hospital Anxiety and Depression Scale in patients with coronary heart disease. J Clin Nurs 2009; 18(17): 2436-43.
  13. Timmermans I, Versteeg H, Meine M, Pedersen SS, Denollet J. Illness perceptions in patients with heart failure and an implantable cardioverter defibrillator: Dimensional structure, validity, and correlates of the brief illness perception questionnaire in Dutch, French and German patients. J Psychosom Res 2017; 97: 1-8.
  14. Karatas T, Ozen S, Kutluturkan S. Factor structure and psychometric properties of the Brief Illness Perception Questionnaire in Turkish cancer patients. Asia Pac J Oncol Nurs 2017; 4(1): 77-83.
پژوهش در علوم توانبخشی
دوره 14، شماره 6 - شماره پیاپی 6
بهمن 1398
صفحه 332-337