نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• منصوره زمانیان ¹
• نادر رهنما ²
• شهرام لنجان نژادیان ³
• محمد رضا سلامت ⁴
• منصور ثالثی ⁵

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه تربیت بدنی، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² دانشیار، گروه تربیت بدنی، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³ استادیار، گروه تربیت بدنی، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

⁴ استادیار، گروه فیزیک و مهندسی پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

⁵ استادیار، گروه روماتولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: پوکی استخوان یک بیماری رایج و یکی از مشکلات اساسی سیستم استخوان‌بندی افراد سالمند محسوب می‌شود. در افراد مسن، کاهش در تراکم مواد معدنی استخوان (پوکی استخوان) اغلب با کاهش کیفیت زندگی همراه است. بنابراین هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی تأثیر یک دوره برنامه تمرینی منتخب بر کیفیت زندگی زنان سالمند مبتلا به پوکی استخوان بود.مواد و روش‌ها: تعداد 27 زن مبتلا به پوکی استخوان (با میانگین سنی 6 ± 58 سال) مراجعه کننده به مرکز سنجش پوکی استخوان اصفهان به عنوان نمونه تحقیق انتخاب و در دو گروه تجربی (14 نفر) و شاهد (13 نفر) قرار گرفتند. در ابتدا کیفیت زندگی بیماران توسط پرسش‌نامه کیفیت زندگی (41- QUALEFFO) مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس گروه تجربی در برنامه تمرینی منتخب شامل تمرینات دامنه حرکتی، مقاومتی و تعادلی به مدت 8 هفته، 3 بار در هفته شرکت کرد. گروه شاهد در این مدت تحت هیچ مداخله‌ای قرار نگرفت. بعد از برنامه تمرینی دوباره کیفیت زندگی افراد مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها، از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های Independent t و Paired t استفاده شد.یافته‌ها: تفاوت معنی‌داری (05/0 > P) در میانگین درد (17 ± 7/30 در مقابل 11 ± 4/15)، تحرک (8 ± 1/23 در مقابل 7 ± 6/17) ، فعالیت اجتماعی (9/12 ± 9/27 در مقابل 8 ± 2/20)، درک سلامت عمومی (21 ± 2/51 در مقابل 16 ± 35)، عملکرد ذهنی (6 ± 8/20 در مقابل 5 ± 1/15) قبل و بعد از برنامه تمرینی در گروه تجربی مشاهده شد، اما در بخش‌های مربوط به کار خانه و فعالیت روزانه  تفاوت معنی‌داری (05/0 > P) مشاهده نشد. در گروه شاهد در هیچ یک از متغیرها تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (05/0 > P). بین گروه تجربی و شاهد در کلیه متغیرها در پیش آزمون تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (05/0 < P)، اما در پس‌آزمون تفاوت معنی‌داری مشاهده شد (05/0 < P).              نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد تمرینات دامنه حرکتی، مقاومتی و تعادلی در بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به پوکی استخوان تأثیر دارد. بنابراین توصیه می‌شود این گونه تمرینات در برنامه زندگی افراد مبتلا به پوکی استخوان در نظر گرفته شود.کلید واژه‌ها: زنان سالمند، پوکی استخوان، کیفیت زندگی، پرسش‌نامه کیفیت زندگی، برنامه ورزشی منظم