پژوهش در علوم توانبخشی

بررسی اثربخشی برنامه Son-Rise بر بهبود تعاملات اجتماعی و ارتباط کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی، تهران، ایران

2 دکتری تخصصی، گروه کاردرمانی، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران

3 استاد، گروه آمار، دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی، تهران، ایران

4 استادیار، گروه کاردرمانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی، تهران، ایران

10.22122/jrrs.v13i3.2891

چکیده

مقدمه: اختلال طیف اوتیسم، توانایی فرد برای برقراری ارتباط با دیگران و پاسخ مناسب به محیط بیرون را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از جمله رویکردهای درمانی در کودکان مبتلا به این اختلال، برنامه Son-Rise است. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه Son-Rise بر بهبود تعاملات اجتماعی و ارتباط کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم انجام شد.مواد و روش‌ها: این پژوهش یک کارآزمایی شبه بالینی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه شاهد بود. 30 کودک مبتلا به اختلال اوتیسم با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. کودکان به صورت تصادفی در دو گروه مداخله برنامه فشرده Son-Rise و شاهد (تحت مداخلات توان‌بخشی رایج) قرار گرفتند (در هر گروه 15 کودک). از ویرایش دوم آزمون Gilliam Autism Rating Scale (2-GARS) و مقیاس رشد اجتماعی Vineland به عنوان پیش‌آزمون و از آزمون 2-GARS برای ارزیابی مجدد استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های Independent t، Mann-Whitney، Paired t و Wilcoxon مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: برنامه Son-Rise در مقایسه با مداخلات توان‌بخشی رایج، سبب بهبود تعامل اجتماعی کودکان مبتلا به اوتیسم شد (001/0 = P). اگرچه تفاوت معنی‌داری در مقایسه نتایج ارتباط شرکت‌کنندگان در دو گروه مشاهده نگردید (110/0 = P).نتیجه‎گیری: می‌توان نتیجه‌گیری کرد که برنامه Son-Rise باعث بهبود تعامل اجتماعی کودکان مبتلا به اوتیسم می‌شود، اما تأثیر این برنامه بر بهبود تعامل اجتماعی این گروه از کودکان، به بررسی بیشتر و تحقیقات مداخله‌ای تجربی آزمایشی با تعداد بیشتری از کودکان مبتلا به اوتیسم نیاز دارد.

کلیدواژه‌ها

  1. Schroeder JH, Desrocher M, Bebko JM, Cappadocia MC. The neurobiology of autism: Theoretical applications. Res Autism Spectr Disord 2010; 4(4): 555-64.
  2. Autism and Developmental Disabilities Monitoring Network Surveillance Year 2006 Principal Investigators, Centers for Disease Control and Prevention (CDC).Prevalence of autism spectrum disorders - Autism and Developmental Disabilities Monitoring Network, United States, 2006. MMWR Surveill Summ 2009; 58(10): 1-20.
  3. Williams K. The Son-Rise Program intervention for autism: an investigation into prerequisites for evaluation and family experiences. Edinburgh, Scotland: The University of Edinburgh; 2001.
  4. Williams WS, Keonig K, Scahill L. Social skills development in children with autism spectrum disorders: a review of the intervention research. J Autism Dev Disord 2007; 37(10): 1858-68.
  5. Estes A, Rivera V, Bryan M, Cali P, Dawson G. Discrepancies between academic achievement and intellectual ability in higher-functioning school-aged children with autism spectrum disorder. J Autism Dev Disord 2011; 41(8): 1044-52.
  6. Case-Smith J, O'Brien JC. Occupational therapy for children. Amsterdam, Netherlands" Elsevier Health Sciences; 2013.
  7. Shiri V, Hosseini S A, Pishyareh E, Nejati V, Biglarian A. Study the relationship of executive functions with behavioral symptoms in children with high-functioning autism. J Rehab 2015; 16 (3): 208-17. [In Persian]
  8. Parr J. Autism. BMJ Clin Evid 2010; 2010.
  9. Naeeimi Darrehmoradi M, Hosseini SA, Biglarian A, Amiri N, Pishyareh E. Effectiveness of audiovisual stimulation on executive function in children with high-functioning autism . Iran Rehabil J 2013; 11(Special): 34-9. [In Persian].
  10. Houghton K, Schuchard J, Lewis C, Thompson CK. Promoting child-initiated social-communication in children with autism: Son-Rise Program intervention effects. J Commun Disord 2013; 46(5-6): 495-506.
  11. Davis S. The Son-Rise Program: A case study of a family living with autism. [MA Thesis]. Bronxville, NY: Sarah Lawrence College; 2006.
  12. Thompson CK, Jenkins T. Training parents to promote communication and social behavior in children with autism: The Son-Rise Program. Commun Disord Deaf Stud Hearing Aids 2016; 4: 147.
  13. Koegel RL, Dyer K, Bell LK. The influence of child-preferred activities on autistic children's social behavior. J Appl Behav Anal 1987; 20(3): 243-52.
  14. Norris JA, Hoffman PR. Comparison of adult-initiated vs. child-initiated interaction styles with handicapped prelanguage children. Lang Speech Hear Serv Sch 1990; 21(1): 28-36.
  15. Morvarid A, Chnavi Z. My child up (Summary of the Sone-Rise method for teaching children with autism). Tehran, Iran: Mes Publications; 2016. [In Persian].
  16. William H, Barry Neil K. The Son-Rise program developmental model. Sheffield, MA: Autism Treatment Center of America; 2007.
  17. Samadi SA, McConkey R. The utility of the Gilliam autism rating scale for identifying Iranian children with autism. Disabil Rehabil 2014; 36(6): 452-6.
  18. Homayounnia M, Fazel-Kalkhoran K, Mohammadzadeh MR. The impact of primary school games on the social development of educable mentally retarded children. Iran J Health Educ Health Promot 2015; 3(3): 266-76. [In Persian].
  19. Dawson G, Adams A. Imitation and social responsiveness in autistic children. J Abnorm Child Psychol 1984; 12(2): 209-25.
  20. Dawson G, Galpert L. Mothers' use of imitative play for facilitating social responsiveness and toy play in young autistic children. Dev Psychopathol 1990; 2(2): 151-62.
  21. Ingersoll B, Lalonde K. The impact of object and gesture imitation training on language use in children with autism spectrum disorder. J Speech Lang Hear Res 2010; 53(4): 1040-51.
  22. Ingersoll B. Teaching imitation to children with autism: A focus on social reciprocity. J Speech Lang Pathol Appl Behav Anal 2007; 2(3): 269-77.
  23. Levy J. Teaching critical social skills: Utilizing attitude, environment, joining and motivation in the Son-Rise Program. Proceedings of the Autism 99 Online Conference; 1999.
پژوهش در علوم توانبخشی
دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 3
شهریور 1396
صفحه 145-152