نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

• فاطمه محمدیان ¹
• حسین سورتجی ²
• سید محمد‌صادق حسینی ³

¹ مربی، عضو هیأت علمی، گروه آموزشی تربیت بدنی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زرندیه، زرندیه، ایران

² مربی، عضو هیأت علمی، مرکز تحقیقات اسکلتی- عضلانی، دانشکده علوم توان‌بخشی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

³ مربی، عضو هیأت علمی، گروه آموزشی کاردرمانی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران

چکیده

مقدمه: کودکان دچار فلج مغزی مجموعه‌ای از مداخلات توان‌بخشی را به منظور تسهیل رشد و بهبود استقلال کارکردی در حرکت، مراقبت از خود، بازی و فعالیت‌های مدرسه و اوقات فراغت دریافت می‌کنند. کاردرمانگران در مواجهه با کودکان با اختلال فلج مغزی از رویکردهای گوناگونی بهره می‌گیرند، که در الگوی سنتی رایج‌ترین آن درمان عصبی رشدی است. امروزه با گسترش حوزه نفوذ فلسفه خانواده محور و ضرورت التفات به طبقه‌بندی بین‌المللی کارکرد، ناتوانی و سلامت و اصول مربوط به آن، محدودیت‌های رویکردهای سنتی رایج و پیشرفت‌هایی که نظریه سامانه‌های پویا ایجاد نموده است، نیاز به رویکردی نوین در کاردرمانی را ضروری می‌نماید. هدف مطالعه حاضر، توصیفی مختصر از فلج مغزی و نقش کاردرمانی در رابطه با آن، بررسی رویکرد خدمات خانواده محور، نظریه سامانه‌های پویا و رویکرد درمان کارکردی خانواده محور و کاربرد آن در توان‌بخشی کودکان دچار فلج مغزی بود.مواد و روش‌ها: در این بررسی، متون شواهد پژوهشی که بر مبنای طبقه‌بندی درمان مبتنی بر شواهد در سطوح اول، دوم و سوم شواهد جای می‌گرفتند، وارد مطالعه شدند. مقالاتی که در سال‌های 1966 تا 2011 به چاپ رسیده بود با استفاده از کلید واژه‌های Functional،  Cerebral palsy، Family-centered و Therapy در پایگاه‌های اطلاعاتی PubMed، Scopus، ProQuest و Scholar Google جستجو و سپس مقالات یافت شده بر مبنای ملاک‌های ورود و خروج انتخاب شدند و مورد بررسی قرار گرفتند.یافته‌ها: با توجه به کلید واژه‌های انتخاب شده، تعداد 128 مقاله یافت شد که پس از مطالعه چکیده مقالات، در مرحله بعد تعداد 22 مقاله بر مبنای ملاک‌های ورود مرتبط تلقی شد. در نهایت پس از مطالعه، 6 مقاله دقیقاً پاسخ‌گوی پرسش مطالعه بود.نتیجه گیری: مطالعات بررسی شده نشان دهنده آن است که رویکرد درمان کارکردی خانواده محور که تلفیقی از اصول نظری کاردرمانی، رویکرد خانواده محور و دیدگاه سامانه‌های پویا در رشد حرکت است، می‌تواند به عنوان رویکردی مناسب در توان‌بخشی کودکان دچار فلج مغزی استفاده شود. اگر چه جهت اثبات اثربخشی آن نیاز به پژوهش‌های بیشتری وجود دارد.کلید واژه‌ها: فلج مغزی، درمان کارکردی خانواده محور، نظریه سامانه‌های پویا