نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• ابوالفضل فراهانی ¹
• مرجان فراهانی ²
• لیلا قربانی قهفرخی ³

¹ استاد تمام، گروه تربیت بدنی، دانشگاه پیام نور

² کارشناس ارشد، گروه تربیت بدنی، دانشگاه پیام نور

³ دانشجوی دکترای تخصصی، گروه تربیت بدنی، دانشگاه پیام نور

چکیده

مقدمه: از جمله عادات و نیازهای مهم انسان، خواب و استراحت است که بخشی از زندگی افراد را تشکیل می‌دهد و در افراد مختلف به شیوه‌های متفاوت صورت می‌گیرد. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی عادات خوابیدن و وسایل مورد استفاده در جامعه میان‌سال ایرانی، بررسی ارتباط احتمالی بین عادات و شیوه‌های معمول در استراحت و وسایل مورد استفاده هنگام خواب و استراحت است. همچنین مقایسه و شناخت بین تفاوت‌های موجود در شیوه‌های استراحتی ساکنان میان‌سالان در مناطق مختلف ایرانی و به طور کلی روشن‌تر ساختن زمینه‌های ارتباطی بین وسایل استراحتی، شیوه زندگی، وضعیت بدنی و ناهنجاری‌های اسکلتی بود.مواد و روش‌ها: روش انجام این پژوهش از نوع توصیفی بوده، جامعه آماری آن شامل کلیه زنان و مردان میان‌سال (40 تا 55 ساله) استان‌های تهران، یزد، سیستان و بلوچستان، لرستان و کرمانشاه است. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس 1719 نفر پرسش‌نامه بررسی نحوه استراحت و وضعیت ستون فقرات را تکمیل کردند. پایایی پرسش‌نامه به روش Cronbach’s alpha 83 درصد برآورد شده است. برای معاینات بالینی حدود 10 درصد از جامعه آماری اولیه، که وجود یکی از ناهنجاری‌های اسکلتی در آن‌ها شایع بوده است (134 آزمودنی)، از استان‌های مختلف به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. برای اندازه‌گیری زاویه لوردوز و کیفوز از خط‌کش منعطف و برای تشخیص اسکولیوز از آزمون Adams استفاده شد. داده‌های حاصل از پرسش‌نامه‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS و آزمون‌های آماری t مستقل و LSD برای توصیف تفاوت‌ها در سطح اطمینان 95 درصد مورد استفاده قرار گرفت (05/0 = α).یافته‌ها: بین انتخاب وضعیت خوابیدن به پشت، پهلو و شکم توسط زنان و مردان در استان‌های مختلف تفاوت معنی‌داری وجود داشت (05/0 > P). از نتایج دیگر تحقیق این است که بین استفاده یا عدم استفاده از تشک و بالش توسط زنان و مردان تفاوت معنی‌داری وجود نداشت (05/0 < P)، اما در استان‌های مختلف فقط در مورد استفاده تشک این تفاوت معنی‌دار است (05/0 > P).نتیجه‎گیری: در رابطه با ارتباط بین ناهنجاری‌های اسکلتی و شیوه استراحتی رابطه معنی‌دار آماری بین شیوع لوردوز و خوابیدن روی شکم نشان داده شد. همچنین بین شیوه لوردوز و مواد و نوع بافت وسایل استراحتی رابطه معنی‌دار وجود داشت (05/0 > P). در سایر موارد فرضیه‌های آزمون شده، رابطه معنی‌داری را نشان نداده است.کلید واژه‌ها: عادات استراحت، وسایل استراحت، شیوه زندگی، میان‌سال