نوع مقاله : مقاله پژوهشی اصیل

نویسندگان

• ebrahim sadeghi ¹
• ابراهیم صادقی ²
• اکرم جمالی ³
• مسعود اعتمادی فر ⁴

¹ ارتوپدی فنی

² دکترای اعضای مصنوعی و وسایل کمکی، مرکز تحقیقات اختلالات اسکلتی و عضلانی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

³ کارشناس اعضای مصنوعی و وسایل کمکی، مرکز تحقیقات اختلالات اسکلتی و عضلانی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

⁴ متخصص داخلی مغز و اعصاب، مرکز تحقیقات مغزو اعصاب، کمیته تحقیقات مولتیپل‌اسکلروزیس، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، بیمارستان الزهرا، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: اختلالات حسی از عوارض مهم ابتلا به مولتیپل ­اسکلروزیس محسوب می­گردد. براساس شواهد موجود در افراد سالمند و نیز افراد مبتلا به دیابت و یا بیماری­های نورولوژیک سیستم اعصاب­مرکزی (مثل سکته­مغزی)، کاهش حس ناحیه پا می­تواند اثرات منفی بر تعادل، تحرک و کیفیت­ زندگی افراد به­ جای گذارد؛ با این وجود مطالعات روی افراد مبتلا به مولتیپل­ اسکلروزیس کمتر بر کیفیت حس ناحیه پا متمرکز شده ­است. هدف از این مطالعه بررسی شیوع اختلالات­ حسی در پای افراد مبتلا به مولتیپل­اسکلروزیس و تاثیر آن بر تعادل و کیفیت­ زندگی این افراد می­باشد. مواد و روش­ها: در یک مطالعه مقطعی 60 فرد مبتلا به مولتیپل ­اسکلروزیس و یک گروه 30 نفره از افراد سالم شرکت کردند. ارزیابی حسی این افراد شامل بررسی حس ­ظریف پای افراد و حس تشخیص موقعیت­ مفاصل مچ­ پا و اولین متاتارسوفالنژیال صورت­گرفت. و از تست­های حداکثر دسترسی قدامی(FRT) و سنجش زمان بلند­شدن از روی صندلی و راه­ رفتن (TUG) برای ارزیابی تعادل افراد استفاده­شد. نهایتا برای بررسی کیفیت­زندگی افراد پرسشنامه SF-36 تکمیل­گردید. نتایج: نتایج نشان­داد که ٪3/68 از افراد مبتلا به مولتیپل­اسکلروزیس از نظر حس­ ظریف و ٪3/63 از آنها از نظر حس­ عمقی دچار درجاتی از اختلالات­ حسی می ­باشند. در مقایسه متغیرهای تعادلی نیز تفاوت­های بارزی میان افراد مبتلا به مولتیپل­اسکلروزیس و گروه کنترل مشاهده­شد. بررسی همبستگی­ها میان فاکتورهای­ حسی و تعادلی و کیفیت­زندگی حاکی از وجود روابط معنادار بود (01/0P<). بحث: مقایسه داده­های حاصل از آزمون­های حسی، تعادلی و کیفیت­ زندگی بیانگر وجود تفاوت­های بارز میان افراد مبتلا به مولتیپل­اسکلروزیس  و افراد سالم بود(01/0P<). مهمترین یافته حاصل از این کار حاکی از شیوع نسبتا بالای اختلالات­­ حسی در پای­افراد مبتلا به مولتیپل­اسکلروزیس و وجود ارتباطات میان اختلالات­ حسی با تعادل و کیفیت­ زندگی در این افراد می­باشد. بر اساس این نتایج توصیه می­گردد که در طرح برنامه­های توانبخشی جهت بهبود شرایط تعادل و ارتقای کیفیت زندگی مبتلایان به مولتیپل­اسکلروزیس، به ارزیابی حس پا و درمان مشکلات آن توجه ویژه شود. کلیدواژه­ ها: مولتیپل­ اسکلروزیس، تعادل، کیفیت­ زندگی، اختلالات­ حسی